Σε απόσταση, μόλις είκοσι χιλιόμετρα, από την πόλη του Ρεθύμνου και λίγο πριν το Σπήλι, υπάρχει ο οικισμός Μιξόρρουμα. Το χωριό αυτό αποτελεί έναν από τους οικισμούς, ο οποίος ακολουθεί γοργούς ρυθμούς ανάπτυξης ενώ έντονη είναι η δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα σε πολλούς τομείς, χάρη στους ζωντανούς ανθρώπους που το κατοικούν! Η σημερινή του εικόνα, βέβαια, οφείλει την ύπαρξη της στον παλαιό οικισμό που αναπτύχθηκε πολύ κοντά στο σημερινό χωριό και που χρονολογείται από τα ενετικά χρόνια.

Η πινακίδα δείχνει το δρόμο για τον παλιό οικισμό

Το Μιξόρρουμα οφείλει το όνομα του στη σμίξη  των δύο ρεμάτων που το περιβάλλουν. Το κάτω ή παλαιό Μιξόρρουμα άρχισε να κατοικείται από την εποχή την ενετοκρατίας, ενώ μετά την αποχώρηση των Τούρκων από το νησί, στις αρχές του 20ου αιώνα, άρχισε να αναπτύσσεται σημαντικά σε πολλούς τομείς.

Το ποτάμι

Εξ’ αιτίας της ύπαρξης των δύο ρεμάτων οι δραστηριότητες των κατοίκων κινήθηκαν γύρω από αυτά! Έτσι, πολύ γρήγορα και με έντονη δεξιοτεχνία, δημιουργήθηκαν οι πρώτοι νερόμυλοι οι οποίοι εξελίχθηκαν σε μικρές βιομηχανικές μονάδες. Παρόλο το μικρό μέγεθος του χωριού οι ντόπιοι κατάφεραν να φτιάξουν πέντε νερόμυλους δημιουργώντας έτσι ρασοφάμπρικες (κατασκευή παλτών) και μύλους για την παραγωγή λαδιού και αλευριού.

Άλλοι κάτοικοι ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία και τη γεωργία ενώ ένας σημαντικός τομέας με τον οποίο ασχολήθηκαν πολλοί Μιξορμιανοί ήταν η καλαθοπλεχτική. Η κατασκευή πολλών ειδών καθημερινής χρήσης από καλάμια έκανε το Μιξόρρουμα γνωστό σε όλη σχεδόν τη Κρήτη, μια φήμη που κρατήθηκε ζωντανή μέχρι και λίγα χρόνια πριν.

Ωστόσο παρόλο την συνεχή οικονομική ανάπτυξη αλλά και την έντονη επαγγελματική δραστηριότητα που χαρακτήριζε το παλαιό χωριό, οι κάτοικοι άρχιζαν να επιδίδονται σε ένα είδος εσωτερικής μετανάστευσης και να προτιμούν να χτίζουν τις νέες κατοικίες τους  λίγο πιο πάνω, στο σημερινό δηλαδή οικισμό. Οι λόγοι που οδηγούσαν τους νέους να φεύγουν από τον παλαιό οικισμό και να δημιουργούν σιγά σιγά το νέο ήταν η άφιξη του εκσυχρονισμού αλλά και του μοντέρνου τρόπου ζωής.

Δημιουργήθηκε ο κεντρικός δρόμος που ενώνει ακόμη και σήμερα την επαρχία του Αγίου Βασιλείου με την πόλη του Ρεθύμνου ενώ σε όλο το μήκος του δρόμου χτίστηκαν καφενεία, φούρνος, παντοπωλείο, βενζινάδικο, Χάνι με αποτέλεσμα όλα αυτά να διευκολύνουν το τρόπο ζωής των νέων. Από τα μέσα του 20ου αιώνα ξεκίνησε η εσωτερική μετανάστευση και μέχρι τις αρχές του 1990 είχαν μεταφερθεί όλοι οι κάτοικοι, με αποτέλεσμα ο παλαιός οικισμός να ερημωθεί πλήρως.

Ευτυχώς υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από ανθρώπους που έζησαν στο κάτω Μιξόρρουμα και συνεχίζουν να ζούν τώρα πλέον στον νέο οικισμό. Συναντήσαμε την κυρία Αιμιλία Χτζηδάκη-γιαγιά με πολλά εγγόνια και δισέγγονα – η οποία με ιδιαίτερη αγάπη και νοσταλγία μας μίλησε για την όμορφη και απλή ζωή που είχαν τα παλιά χρόνια.

Η κυρία Αιμιλία θυμάται..

Τα μάτια της αποκτούν μια γαλήνη και ηρεμία όταν γυρίζει στον παρελθόν αναπολώντας τα νεανικά της χρόνια ενώ ξεκινώντας την αφήγηση της μας παρασύρει στο λόγο της και μας κάνει συνοδοιπόρους σε αυτό το μαγικό ταξίδι πίσω στο χρόνο. “Η ζωή μας ήταν απλή και όμορφη.Δε συγκρίνεται με τη ζωή του σήμερα . Τώρα έχουμε τα πάντα μα τότε η ζωή ήταν πιο καλή, πιο ξέγνοιαστη χωρίς αρρώστιες, πίκρες και στεναχώριες .Ψάχναμε αφορμές να κάνουμε παρέες και βεγγέρες ενώ συνδυάζαμε τη δουλειά με το γέλιο και το τραγούδι.”

Παρόμοιες μαρτυρίες μας έδωσαν ο κύριος Χαρίδημος Κακλαμάνος (σημερινός πρόεδρος του σημερινού πολιτιστικού συλλόγου Μιξορρούματος) και κύριος Γιάννης Κατάκης. Ο κύριος Χαρίδημος υπήρξε ένας από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν το παλαιό χωριό και θυμάται όλες τις δραστηριότητες αλλά και τη καθημερινή ζωή της εποχής εκείνης. “Όλοι οι Μιξορρουμιανοί ήταν καλαθοπλέχτες και γύριζαν σε πολλά χωριά πουλώντας τα προϊόντα τους. Οι γυναίκες έπλεκαν το μαλλί, ύφαιναν στον αργαλειό ενώ δεν έλειπαν τα γλέντια και τα τραπέζια που συνόδευαν κάθε εκδήλωση ζωής” . Από την άλλη ο κύριος Γιάννης μας μίλησε για την εργατικότητα και την προθυμία των ανθρώπων της εποχής εκείνης. “Οι άνθρωποι νοιάζονταν για τις δουλειές τους και τις περιουσίες τους,μοχθούσαν, πάλευαν για την ζωή τους και προσπαθούσαν να την κάνουν καλύτερη.Τώρα οι νέοι δεν έχουν στόχο ,δεν προσπαθούν, δεν ελπίζουν ούτε ονειρεύονται και γι΄ αυτό χάλασε και ο κόσμος”

Ο άγιος Νικόλαος

Η σμίξη των δύο ρεμάτων έδωσε το όνομα σε αυτό το χωριό. Απο την άλλη η σμίξη των δύο οικισμών (παλαιού και νέου )δίνουν άλλη όψη σε αυτό το τόπο. Ξεκινώντας από τον νέο οικισμό και προχωρώντας προς τον παλαιό,θαρρείς πως μπήκες στη μηχανή του χρόνου και ξεκινώντας ένα μακρύ ταξίδι φτάνεις σε μιαν άλλη εποχή που μόνο γαλήνη και ηρεμία μπορούν να σου προσφέρουν.

Ο δρόμος που οδηγεί στο κάτω Μιξόρρουμα

Περπατώντας στα στενά σοκάκια θαρρείς πως θα δεις τους καλαθοπλέχτες, τους μύλους να αλέθουν το κριθάρι και να βγάζουν αλεύρι, να στύβουν την ελιά και να βγάζουν το λάδι,ενώ συγχρόνως θα δεις τις γυναίκες να ξένουν μαλλί, να ανάβουν τους φούρνους να βγάζουν μυρωδάτο ψωμί και τα γέλια και τα τραγούδια τους να αντηχούν τα στενά του χωριού. Άλλος αέρας υπάρχει εδώ,εισπνέεις και τα πνευμόνια σου γεμίζουν ζωντάνια ενώ η ψυχή σου γαληνεύει μπροστά στη τόση ομορφιά.

 Όμορφα συναίσθηματα και πλούσιες εμπειρίες μας άφησε αυτό το ταξίδι, το οποίο μας γύρισε πολλά χρόνια πίσω και μας χάρισε εικόνες που σε λίγο θα χαθούν στο πέρασμα του χρόνου…

Και να μην ξεχνάμε το λόγο του κυρίου Γιάννη…

“Χωρίς όνειρα και ελπίδα χαλάει ο κόσμος “

 Zoumekriti.gr